Mniszek lekarski Taraxacum officinale

Awicenna polecał sok z mniszka na dolegliwości wątroby, puchlinę wodną, a także na ukąszenia skorpiona. W XVI-wiecznej Polsce stosowano go do ob­niżania gorączki, leczenia chorób zakaźnych, schorzeń żołądkowych i wątrobowych (łączony z koprem). Korzeń gotowany z winem lub octem podawa­no przy zatrzymaniu moczu, a syrop był uznanym środkiem przeciwkaszlo-wym. Ziele gotowane z soczewicą leczyło biegunkę. Najlepsze właściwości miał mniszek zbierany w maju razem z korzeniami.

Inne nazwy mlecz, dmuchawiec, męska stałość, brodawnik, mieczowaty, mlecnica, mlecz lekarski, dawniej świński mlecz lub pępawa

Opis
Roślina wieloletnia, osiąga do 40 cm, zawiera sok mleczny. Korzeń palowy, długi. Łodyga pusta w środku.
Liście duże, długości 10-25 cm, lanceto­wate bardziej lub mniej wycięte.
Kwiaty zotte.języczkowate, zebrane w koszyczek kwiatowy. Mniszek kwitnie
od kwietnia do lipca. Po przekwitnięciu kwiatostan przypomina białą, puchową kulę. Owocem jest niełupka.

Występowanie
Występuje w klima­cie umiarkowanym Europy, Azji oraz obu Ameryk. W Polsce rośnie na trawnikach, w zaroślach i rowach, na polach, przydrożach i łąkach.

Surowiec
Całe ziele zbiera się wiosną, kiedy koszyczki kwiatowe jeszcze się nie rozwinęły. Koszyczki kwiatowe zrywa się bez szypułek w początkowej fazie kwit­nienia, w słoneczne przedpołudnie. Korzenie pozyskuje się jesienią.

W apteczce
Preparaty z mniszka po­budzają wątrobę do wytwarzania żółci i ułatwiają przepływ żółci do dwunastnicy łagodzą bóle dróg moczowych, sprzy­jają wydalaniu z organizmu szkodliwych produktów przemiany matem. Preparaty z mniszka wpływają na poprawą trawienia, zwiększając wydzielanie soku żo­łądkowego. Wykazano wpływ mnisz­ka na obniżenie poziomu cukru we krwi. Skuteczny w przypadkach łagodnej cu­krzycy, w jej początkowym stadium.

W kuchni
Liście i kwiaty mniszka uży­wa się w kuchni do różnych potraw, sosów i wypieków. Z płatków kwiatowych mnisz­ka z dodatkiem cytryny i cukru uzyskuje się wino o miodowo-ziołowym bukiecie.