Prawoślaz lekarski Althaea offlcinalis

Już w starożytności znano i stosowano prawoślaz, zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie. W średniowieczu uprawiali go benedyktyni, a stosowali go przeciw cholerze. Syreniusz polecał korzeń prawoślazu przy kilku dolegliwo­ściach: gotowany w winie przy bólu żołądka i czerwonce; gotowany na mle­ku z dodatkiem fig i lukrecji przy suchym kaszlu; ugotowany w occie przy bólu zęba; z miodem miał goić rany. Zmieszany z sadłem z kapłona lub gęsi przykładano na piersi przy chorobach płuc. Winko z nasion stosowano przy kamicy nerkowej. Zewnętrznie stosowano okłady z soku z nasion przy artretyzmie. Ziele położone na pępek stolce czyniło lekkimi.

Inne nazwy prawoślaz ogrodowy, ślaz prawdziwy, ślaz lekarski, ślaz wysoki, topolówka lekarska, zyg marek lekarski

Opis
Roślina wieloletnia, osiąga do 150 cm wysokości, wytwarza krótkie kłącza, z których wyrastają mięsiste, grube, białe korzenie, pokryte żółtobrunatną skórką. Łodyga prosta, wzniesio­na, słabo rozgałęziona. Liście dolne jajowate, pięcioklapowe, zaś górne trójklapowe, płytko karbowane, zaostrzo­ne, pokryte srebrnoszarymi włoska­mi. Kwiaty duże, różowobiałe, pięciopłatkowe wyrastają z kątów liści. Kwit­nie od lipca do sierpnia. Owocem jest tarczowata rozłupnia, składająca się z licznych rozłupek.

Występowanie
Roślina występuje natu­ralnie prawie w całej Europie. Uprawiana w Polsce. Dziko rośnie na łąkach, w ro­wach i przydrożach. Lubi miejsca o du­żym zasoleniu.

Surowiec
Surowcem leczniczym są ko­rzenie, liście i kwiaty. Wyłącznie z upraw pozyskuje się korzeń i kwiaty. Korzeń wykopuje się jesienią z roślin dwulet­nich, a kwiaty zbierane są w okresie kwitnienia.

WARTO WIEDZIEĆ
Naparem z prawoślazu lekarskiego można przemywać twarz, dekolt oraz szyję po oparzeniach słonecznych.
Napar stosuje się do płukania przesuszonych włosów, można w nim także moczyć paznokcie, by stały się mocne i gładkie.

W apteczce
Korzeń zawiera do 10% związków śluzowych, asparaginę, beta­inę, witaminy oraz sole mineralne: mie­dzi, cynku, boru, manganu, kobaltu, molibdenu i żelaza. Liście zawierają około 10% związków śluzowych, flawonoidy, kwasy organiczne, skopoletynę, karoten, witaminę C i związki mineralne. Prawoślaz pomaga skutecznie przy su­chym uporczywym kaszlu, zaparciach i podrażnieniach przewodu pokarmo­wego. Napar stosuje się do przemywa­nia oczu.

W kuchni
W dawnej kuchni prawoślazu używano do przyprawiania mięsa. W cu­kiernictwie stosuje się słodką masę przy­gotowaną ze sproszkowanego korzenia podgrzewanego z cukrem. Wyciąg z pra­woślazu lekarskiego dodaje się do wyro­bu cukierków ślazowych.