Krwawnik pospolity Achillea millefolium

Ziele to znano juz w starożytności. Jego łacińska nazwa, Achillea, nawiązuje do Achillesa, który krwawnikiem leczył rany swych wojowników. Aztekowie stosowali je w usuwaniu piegów na twarzy. Celtowie przypisywali krwawnikowi właściwości magiczne. W średniowieczu św. Hildegarda polecała je jako środek przeciwkrwotoczny. Marcin z Urzędowa leczył okładami z krwawnika stany zapalne i ropne, a Syreniusz wewnętrzne krwawienia, biegunki i bóle jelit. Powszechnie stosowano wywar z krwawnika na occie winnym na kolkę i gryzienie w żołądku, uważano, że utłuczone i na czoło przykładane - z nosa krew zatrzymuje, a ból zębów usuwa, gdy się korzeń jego gryzie. Krwawnik gotowany w winie, podawany rano i na noc po 5-6 łyżek, miał leczyć rany.

Inne nazwy krwawnica, krzewnik, pokrętnik, stolist, tysiądist, śmietanka, złocień, trawnik, renisz, zeniszen, drętwik, krowewnik, ztotnia

Opis
Roślina wieloletnia. Łody­ga prosta, słabo rozgałęziona, osiąga 50-80 cm. Cała roślina miękko, wełnisto owłosiona. Liście ciemnozielone, w za­rysie wąskolancetowate, podwójnie lub potrójnie pierzaste. Kwiaty białe lub różowe, z żółtym środkiem, zebrane w baldachogrono. Owocem jest niełupka. Kwitnie od czerwca do października.

Występowanie
Pospolity w Eurazji oraz Ameryce Północnej. W Polsce spoty­kany powszechnie na całym obszarze. Porasta pastwiska, łąki i nieużytki, od niżu po tereny górskie.

Surowiec
Surowcem są wierzchołki pę­dów lub kwiatostany w początkowym okresie kwitnienia - od czerwca do sierp­nia. Najlepiej zbierać je w pogodne dni, po opadnięciu rosy i suszyć w przewiew­nych miejscach. Przechowywać, chroniąc przed światłem.

WARTO WIEDZIEĆ
Osoby alergiczne nie powinny zbierać świeżego ziela krwawnika. Należy też stosować je z umiarem, gdyż przedawkowanie wywołuje stany oszołomienia i bóle głowy.

W apteczce
Zawiera olejek eteryczny, związki azulenowe, flawonoidy, garbni­ki, kwasy organiczne, cholinę, gorzki gli­kozyd cyjanogenny achilleinę oraz sole mineralne (zwłaszcza sole cynku i ma­gnezu). Skuteczny w leczeniu krwawień w przewodzie pokarmowym, choroby wrzodowej czy żylaków odbytnicy. Sub­stancje gorzkie zwiększają wydzielanie soku żołądkowego. Podobnie jak rumia­nek, działa bakteriostatycznie, likwidując stany zapalne jamy ustnej i gardła, zapalenia zatok obocznych nosa i zapalenia narządu rodnego. Kwiaty mają silniejsze działanie niż ziele.

W kuchni
Młode liście są cennym do­datkiem do sałatek, wzmacniających i pobudzających przemianę materii. Doskonale komponują się z innymi zie­leninami: szczypiorkiem, rzeżuchą, nacią rzodkiewki, pietruszki, ogórecznikiem czy koperkiem. Smakowicie doprawia wszela­kie pasty twarogowe czy jajeczne.

NALEWKA NA KRWAWNIKU
200 g kwiatów krwawnika zalać 1/2 I alkoholu 40% i zamknąć w szczelnym naczyniu, odstawić na tydzień w ciemne, ale ciepłe miejsce. Przefiltrować. Stosować 3 razy dziennie po 2 łyżeczki.