Arnika Arnica montana

Niezwykła popularność lekarstw z arniki spowodowała w XVIII wieku niekontrolowany zbiór, co prawdopodobnie przyczyniło się do jej przetrzebienia Ratunkiem było objęcie jej ścisłą ochroną. Na Czerwonej Liście roślin i grzybów Polski umieszczona jest w grupie gatunków narażonych na wyginięcie. Oprócz zastosowań w medycynie miała duże znaczenie w wierzeniach i zabobonach. Gałązki arniki zatknięte na krańcach pola miały chronić przed gradobiciem, a powieszone w obejściu - strzec przed piorunami. Wierzono, że największą moc mają kwiaty zbierane na św. Jana. Dawne zielniki wspominają także o arnice jako afrodyzjaku.

Inne nazwy kupalnik, pięciornik górski, pomornik lekarski, anielskie ziele, korzeń maciczny, wilcze ziele, tranek angielski, drzewojad, ornieg, pomórnik, tran, wierzkowisko

Opis
Bylina o grubym kłączu z licznymi odnogami. Liście odziomkowe ułożone w różyczce, grube, mięsiste. Łodyga do 30 cm. Liście łodygowe ułożone naprzeciwległe. Kwiatostan, o intensywnym miłym zapachu, koloru żółtopomarańczowego, ułożony w kształcie koszyczka o średnicy 8 cm.

Występowanie
Roślina ta pochodzi z Ameryki Północnej, a w Polsce występuje, jako roślina uprawna.

Surowiec
Koszyczki arniki górskiej zbiera się w okresie kwitnienia, czyli w czerwcu i lipcu, suszy się w cieniu w temperaturze nie wyższej niż 35°C.

W apteczce Koszyczki arniki zawierają gorzką arnicynę, olejek eteryczny, związki flawonoidowe, garbnikowe i inne. Arnikę stosuje się przy osłabieniu mięśnia sercowego, w chorobie wieńcowej, a także przy hemoroidach. Przy biegunce należy podawać kilkanaście kropli nalewki na kostce cukru. Można stosować również jako płyn do płukania przy bólu gardła lub zębów oraz w stanach zapalnych jamy ustnej i dziąseł.

WARTO WIEDZIEĆ
Sproszkowaną arnikę dodaje się czasami do tytoniu, sproszkowane liście używa się jako tabakę.

NALEWKA NA KWIATACH ARNIKI
100 koszyczków świeżo zerwanych kwiatów arniki górskiej zalać w zamykanym naczyniu 11 alkoholu 40%. Do okładów i kompresów używa się roztworu: 1 łyżeczka nalewki na pół szklanki przegotowanej zimnej wody. Stefan Czarnowski zalecał nalewkę z arniki na dolegliwości reumatyczne.
1 część sproszkowanych kłączy należało zalać 20 częściami alkoholu 70%. Macerować około tygodnia w ciemnym i chłodnym miejscu. Stosowanie: Pić 3 razy dziennie 1 łyżkę stołową. Do okładów 30-40 kropli nalewki rozpuścić w 1/2 I przegotowanej, ciepłej wody.
Uwaga: wewnętrzne stosowanie arniki należy konsultować z lekarzem.