Borówka brusznica Vaccinium Vltus-idaea

A tam się czerwieniły wrzosiste pagórki Strojne w brusznice jakby w koralów paciorki.
To mickiewiczowski opis naszego krajobrazu, który bez brusznic, czarnych jagód i grzybów, byłby - jeśli nie obcy - to zapewne niepełny. O leczniczych właściwościach borówki brusznicy wspominał już Dioskurides. W medycynie ludowej liście i kwiaty brusznicy stosowano w dolegliwościach reumatycznych, owoce (gotowane z miodem lub cukrem) - przy zimnicy żołądka czy biegunce dla zwiększenia łaknienia. Z rozdrobnionych jagód przygotowywano kompresy na oparzenia, a wywar stosowano w kamicy nerkowej jako środek moczopędny.

Inne nazwy borówka czerwona, borówka wiecznie zielona, czerwona jagoda, ka-mionecka, gogodze, gruszpan, kwaśnica

Opis
Lekko pokładająca się krzewin-a. dorastająca do 15-25 cm wysokości o delikatnie omszonych gałązkach wyrastających gęstymi kępkami. Ma zdrewniałe, silnie rozgałęzione podziemne rozłogi. Liście o długości 10-25 mm są zimotrwałe, skórzaste, o lekko podwiniętych brzegach i krótkich ogonkach. Strona wierzchnia ciemnozielona, błyszcząca; spodnia sinawozielonkawa, lekko matowa, o licznych ciemnych gruczołkach. Kwiatostan o białym kolorze z różowawym odcieniem, tworzy grono, osadzone na krótkich szypułkach. Owocem jest błyszcząca jagoda, początkowo białokremowa, w czasie dojrzewania czerwieniejąca. Borówka brusznica dojrzewa od lip-ca do sierpnia, a czasami udaje się jej zakwitnąć po raz drugi i owocować we wrześniu czy październiku.

SOS CUMBERLAND
Sok z 1/2 cytryny, sok i skórka z 1/2 pomarańczy, 2 łyżki stołowe galaretki z borówek, 1 łyżeczka startego imbiru, 1 łyżeczka startej gruszki,
1 łyżeczka chrzanu, 3 łyżki porto (lub czerwonego wina). Galaretkę rozpuścić, skórkę z pomarańczy drobniutko pokroić i dodać wraz z imbirem i chrzanem do galaretki. ) Wszystko razem starannie wymieszać, dolać porto i odstawić na kilka godzin, by aromaty się przegryzły.

Występowanie
Borówka zasiedla w stanie dzikim tereny klimatu umiarkowanego Europy, Azji i Ameryki Północnej.

Surowiec
Jesienią i na przedwiośniu pozyskuje się liście, a owoce w okresie tuż przed pełną dojrzałością.

W apteczce
W liściach znajdują się duże ilości glikozydów fenolowych, garbników, flawonoidów oraz kwasów organicznych z chinowym i soli mineralnych z przewagą manganu. W owocach występują: kwasy organiczne, witaminy A i C, pektyny, garbniki, cukry i antocyjany. Brusznica zawiera także spore ilości szkodliwego kwasu szczawiowego, który trudno wydala się z organizmu.

Napar z liści stosuje się przy schorzeniach pęcherza moczowego, na obniżenie ciśnienia, Herbatka z sokiem ma działanie przeciwgorączkowe, jednocześnie wzmacniające organizm. Reguluje procesy trawienne żołądka i regeneruje jego błonę śluzową. Łagodnie obniża ciśnienie krwi. Świeże owoce są doskonałym środkiem przeciwszkorbutowym.

W kuchni
Cóż wart byłby świąteczny stół bez wyśmienitego dodatku do mięs, jakim jest konfitura z borówki? Szczytem kulinarnej finezji jest galaretka z borówki i gruszek. Warto też wiedzieć, że borówka to podstawowy składnik oryginalnego sosu Cumberland. W wersji niewymagającej, czyli przemysłowej, wykorzystuje się do tego sosu konfiturę z czerwonych porzeczek. Sos ten po raz pierwszy podano podczas śniadania myśliwskiego w Penzingu, pod Wiedniem, gdzie osiadł po abdykacji ostatni król Hannoweru, Jerzy V. Popularność zyskał dzięki dziełom znanego francuskiego restauratora, Augustę Escoffiera.