Pelargonia szorstka Pelargoniom multifidum

Pelargonia szorstka znana jest z przyjemnego zapachu o cytrynowo-różanej nucie, który roślina wydziela przy najlżejszym potrąceniu. Początkowo w Eu­ropie wykorzystywano ją do celów wyłącznie ozdobnych. Dopiero na począt­ku XIX wieku, we Francji, założono pierwsze plantacje, a wyprodukowany tam olejek trafiał do krajów ościennych. W medycynie ludowej używano li­ści przy bólach ucha.

Inne nazwy geranium, heranium, heronim geranium, rdzawiec, anginka

Opis
Roślina o pędach gałęzistych, u dołu drewniejących. Młode liście po­kryte są włoskami. Kwiaty grzbieciste, o różowym kolorze. Roślina ta doskona­le rośnie na ziemiach gliniasto-próchniczych. Ponieważ pylniki są przeważnie niedokształcone, rozmnaża się wyłącznie wegetatywnie, poprzez sadzonki.

Występowanie
Pelargonia pochodzi z południowej Afryki. W Polsce nie występuje w stanie dzikim, najczęściej upra­wiana jest w doniczkach i nazywana geranium.

Surowiec
Do celów leczniczych pozy­skuje się liście.

W apteczce
Ziele pelargonii szorst­kiej zawiera olejek geraniowy, który używany w formie okładów lub na­lewki ma właściwości antyseptyczne i moczopędne. Okłady ze świeżych liści uśmierzają bóle reumatyczne. Inhalacje lub nawet wdychanie zapachu ros­nącej rośliny łagodzą schorzenia gardła, uszu i dróg oddechowych. Wdychanie zapachu olejku przez 10 minut dzien­nie obniża ciśnienie. Inhalacje wieczorne działają nasennie.

W kuchni
Świeżymi lub suszonymi liśćmi geranium aromatyzuje się herba­tę, a także ciasta. Świeże (lub suszone i pokruszone) liście dodaje się do herba­ty, co wydatnie podnosi jej aromat. Drob­no posiekanymi listkami można aromaty­zować sosy, galaretki, słodkie pieczywo, masła, dżemy, syropy, ocet, a także kostki lodu. W cukiernictwie kandyzowane list­ki i kwiaty stosuje się do dekoracji ciast. Listki można dodawać do wina, paszte­tów i ryb.

Dla urody
Olejek z geranium (pozyski­wany głównie z włosków gruczołowych znajdujących się na listkach) stosuje się do masażu, jako dodatek do kąpieli i inhalacji. Łagodzi objawy infekcji skóry - jest wykorzystywany przy problemach z cerą trądzikową, egzemą, opryszczką, a także łupieżem. W przemyśle kosme­tycznym jest znany jako składnik perfum, odświeżających płynów do ust, kremów, mleczek i toników do twarzy, mydeł, szminek, pudrów, oliwek, nabłysz- czaczy do włosów.